Ρομπότ-επιστήμονες κάνουν ανακαλύψεις χωρίς ανθρώπινη βοήθεια

Σύμφωνα με μια ευρέως διαδεδομένη και καθησυχαστική προκατάληψη, τα ρομπότ του μέλλοντος θα είναι οι άβουλοι και ανόητοι υπηρέτες των ανθρώπων. Η πραγματικότητα όμως μπορεί να είναι εντελώς διαφορετική. Πρόσφατα, δύο τέτοιες «ηλίθιες μηχανές» κατάφεραν από μόνες τους, δηλαδή χωρίς την ανθρώπινη συμβολή, να κάνουν δύο πρωτότυπες επιστημονικές ανακαλύψεις.

Το πρώτο από αυτά τα αυτόματα συστήματα έκανε μια ανακάλυψη στον χώρο της γενετικής, ενώ το δεύτερο κατάφερε να συμπεράνει ορισμένους ήδη γνωστούς νόμους της Φυσικής, παρατηρώντας τις κινήσεις κάποιων εκκρεμών. Τα εντυπωσιακά αυτά αποτελέσματα παρουσιάστηκαν εκτενώς στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό «Science» και υποδεικνύουν σαφώς ότι είναι απολύτως εφικτή η αυτοματοποίηση των ανώτερων αφηρημένων νοητικών διεργασιών: ανάλυση δεδομένων, διατύπωση εύλογων υποθέσεων και σχεδιασμός πειραμάτων για την επαλήθευση ή τη διάψευση αυτών των υποθέσεων.

Εδώ και πολλά χρόνια, μεγάλο μέρος της επιστημονικής έρευνας βασίζεται και εξαρτάται αποφασιστικά από τη συμβολή ισχυρών αυτόματων υπολογιστικών μηχανών για την καταγραφή και την ανάλυση πολύπλοκων επιστημονικών δεδομένων και πληροφοριών. Μέχρι σήμερα, ωστόσο, για τη συμμετοχή των αυτόματων μηχανών στην επιστημονική έρευνα ο ανθρώπινος παράγοντας ήταν απαραίτητος και καθοριστικός. Αυτό δεν ισχύει πλέον, αφού το ρομπότ Αδάμ (Adam), που σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε στη Μ. Βρετανία, χάρη στη συνεργασία ερευνητών των πανεπιστημίων Cambridge και Aberystwyth, κατάφερε να πραγματοποιήσει έναν πλήρη κύκλο παρατηρήσεων και εξαγωγής επιστημονικών συμπερασμάτων χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση.

Ο Adam είναι το προϊόν της εξέλιξης ενός άλλου απλούστερου ρομπότ, που ονομαζόταν Starfish. Το Starfish μπορούσε να αναγνωρίζει τις εσωτερικές καταστάσεις της ίδιας του της λειτουργίας και να «αυτοδιορθώνεται», όταν ήταν απαραίτητο. Οι δημιουργοί του Starfish επεξέτειναν αυτή του την ικανότητα για αυτοπαρατήρηση και στον εξωτερικό κόσμο, τον εφοδίασαν δηλαδή με έναν αλγόριθμο, δηλαδή με ένα υπολογιστικό πρόγραμμα που του επέτρεπε να αλληλεπιδρά με το περιβάλλον του (παρατηρώντας και επεμβαίνοντας). Ετσι προέκυψε ο Adam, το πρώτο ρομπότ-επιστήμονας ικανό να σχεδιάζει και να πραγματοποιεί μια σειρά γενετικών πειραμάτων για να διαπιστώσει τον ρόλο ορισμένων γονιδίων του μύκητα Saccharomyces cerrevisiae, ενός μικροοργανισμού πολύ συνηθισμένου σε γενετικά πειράματα. Αυτό που διαπίστωσαν οι επιστήμονες ήταν ότι αυτά τα πειραματικά αποτελέσματα όχι μόνο ήταν ακριβή και πρωτότυπα, αλλά και ότι το ρομπότ κατέληξε σε αυτά σε χρόνους ανάλογους με αυτούς που θα απαιτούνταν, αν τα ίδια πειράματα είχαν εκτελεστεί από ανθρώπους επιστήμονες!

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού ωκεανού, οι Michael Schmidt και Hood Lipson, στο πανεπιστήμιο Cornell των ΗΠΑ, κατάφεραν να δημιουργήσουν έναν υπολογιστικό αλγόριθμο ικανό να εξάγει απλούς φυσικούς νόμους, βασιζόμενος αρχικά σε μετρήσεις της κίνησης των αντικειμένων, χωρίς να διαθέτει εξαρχής καμία έννοια της Φυσικής ή της Γεωμετρίας! Παρατηρώντας αρχικά τις διάφορες μεταβλητές της κίνησης ορισμένων εκκρεμών και συσχετίζοντας αυτές τις μεταβλητές, το ρομπότ κατάφερε προοδευτικά να «ανακαλύψει» τους φυσικούς νόμους που διέπουν τις κινήσεις των εκκρεμών. Ετσι κατέληξε στον δεύτερο νόμο του Νεύτωνα και στην εξίσωση της διατήρησης της ενέργειας. Αραγε ποια θα είναι, τα επόμενα χρόνια, η συμβολή ανάλογων ρομπότ-επιστημόνων στην ανάπτυξη νέων φυσικών θεωριών; *

enet.gr

Ρομπότ-επιστήμονες κάνουν ανακαλύψεις χωρίς ανθρώπινη βοήθεια