 Πώς αλήθεια θα αντιδρούσατε αν κατά την επίσκεψή σας σε ένα μουσείο προθυμοποιείτο να σας ξεναγήσει ένα ρομπότ και κατά τη διάρκεια της ξενάγησης θα μπορούσατε να συνδιαλέγεστε μαζί του και αυτό να αντιδρά ανάλογα, εκφράζοντάς σας τα «συναισθήματά» του, θετικά και αρνητικά;Εχοντας ως δεδομένη τη δραστηριότητα των ρομπότ ως αυτόνομων ξεναγών στα μουσεία, το επόμενο βήμα δεν θα μπορούσε παρά να αφορά στην αλληλεπίδραση του επισκέπτη με αυτά όχι, πλέον, μέσω μιας οθόνης αφής αλλά με το συνδυασμό της ακοής, της ομιλίας, των χειρονομιών, ώστε η επαφή να μοιάζει περισσότερο με την ανθρώπινη. Το βήμα έγινε από το Εργαστήριο Υπολογιστικής Ορασης και Ρομποτικής του Ινστιτούτου Πληροφορικής του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Ερευνας, περνώντας στη διεθνή πρωτοπορία στον τομέα αυτό, με τη δημιουργία του ρομπότ «Indigo». Πρόκειται για ερευνητικό πρόγραμμα που άρχισε να υλοποιείται το 2007 με χρηματοδότηση από την Ε.Ε. ύψους 3 εκατ. ευρώ. Η πρόταση έγινε με συνολικά δέκα συνεργαζόμενους φορείς, εργαστήρια και εταιρίες από όλη την Ευρώπη (Αγγλία, Βέλγιο, Γερμανία κ.τ.λ.) και ελληνικές συμμετοχές, τον Δημόκριτο, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Ιδρυμα Μείζονος Ελληνισμού. Το Εργαστήριο Υπολογιστικής Ορασης και Ρομποτικής ήταν ο συντονιστής του προγράμματος. «Ο στόχος μας» αναφέρει ο υπεύθυνος του προγράμματος Πάνος Τραχανιάς «ήταν να καλύψουμε το κενό που υπήρχε σε συγκεκριμένα περιβάλλοντα, όπως μουσεία και εκθεσιακούς χώρους. Το ρομπότ, δηλαδή, να μπορεί να καταλαβαίνει ότι κάποιος πλησιάζει, να τον καλημερίζει, να τον ρωτάει αν θέλει ξενάγηση ενήλικα ή παιδιού, να καταλαβαίνει την απάντηση που θα πάρει, ποια πτέρυγα του μουσείου θέλει να του παρουσιάσει κ.τ.λ. Να προκύπτει, λοιπόν, μιας διαλογικής μορφής ξενάγηση, αρκετά κοντά στο αν κάποιος είχε δίπλα του έναν άνθρωπο ως ξεναγό. Προσθέτοντάς του, ωστόσο, επιπλέον πληροφορίες για άλλες εφαρμογές το «Indigo» θα μπορούσε να τοποθετηθεί σε εμπορικά κέντρα ή αθλητικά πολύκεντρα». Οσα εκφράζει το «Indigo» δεν είναι πουθενά καταγεγραμμένα, έχει αποθηκευμένες μόνο γενικές πληροφορίες. Το τι θα πει και τι θα παρουσιάσει, οι προτάσεις που θα συντάξει, τις δημιουργεί εκείνη τη στιγμή. Αν απευθύνεται σε παιδί οι προτάσεις του θα είναι μικρές και απλές. Επίσης, μπορεί να συσχετίσει προτάσεις με ενέργειες που έχουν γίνει στο παρελθόν, κάνει παρομοιώσεις, αντιθέσεις, συγκρίσεις κ.ά. Το καθοριστικό, όμως, και η πρωτοπορία του προγράμματος είναι ότι μέσω ενός κεντρικού συστήματος-λογισμικού που αναπτύχθηκε, οι ερευνητές μπόρεσαν να παντρέψουν τις γνώσεις και πληροφορίες που το ρομπότ λαμβάνει από το περιβάλλον είτε που έχει αποθηκευμένες μέσα του με πάρα πολλές μορφές. Ο κ. Τραχανιάς εξηγεί, αναφέροντας ότι «μπορεί, μεν η μικροφωνική τεχνολογία που το συγκεκριμένο ρομπότ διαθέτει και το πώς μπορεί να καταγράψει την ανθρώπινη φωνή να υστερούν πάρα πολύ, δηλαδή, όταν του λέω ότι στο μουσείο θέλω να δω π.χ. τα κτίρια της Αρχαίας Αγοράς της Αθήνας, θα καταλάβει κάτι πολύ λίγο, όταν, όμως, χρησιμοποιήσει και τις καταγεγραμμένες πληροφορίες που έχει και αξιολογήσει και την κίνηση που έκανα δείχνοντάς του προς μία κατεύθυνση, υπολογίζει ότι μάλλον του ζητάω να με ξεναγήσει στα κτίρια της Αγοράς. Αρα, η δυνατότητα συνδυασμού των διαφορετικών αυτών πηγών πληροφορίας, καθιστά το ρομπότ ιδιαίτερα αξιόπιστο. Ετσι καταφέραμε να το κάνουμε, ως συνολικό σύστημα, να έχει μία συμπεριφορά και αξιοπιστία πολύ περισσότερη απ' ό,τι αν παίρναμε το άθροισμα των επιμέρους τεχνολογιών (φωνή, όραση, γνώση, κίνηση)» τονίζει ο κ. Τραχανιάς. Στον τομέα της όρασης οι ερευνητές προσπάθησαν να προάγουν την τεχνολογία στο πόσο καλά αναγνωρίζει το ρομπότ τις χειρονομίες και να τις συνδυάζει με το τι του ζητείται, συνδυασμός που δεν ήταν καθόλου απλός. Σημαντική καινοτομία υπήρξε και στο σχεδιασμό, εξωτερικά, του ρομπότ. Αντίθετα με τα δύο παλαιότερα ρομπότ του Εργαστηρίου, τον «Τάλω» και τον «Lefko», στο «Indigo» έχει προσαρμοστεί ένα ανθρωπόμορφο κεφάλι, κατασκευασμένο από ειδικό συνθετικό υλικό που μοιάζει με σιλικόνη, διαθέτοντας ελαστικές ιδιότητες παρόμοιες με αυτές του δέρματος. Επενεργώντας σε αυτό με μικρά μοτέρ, οι ερευνητές μπόρεσαν να δημιουργήσουν τις εκφράσεις ενός ανθρώπινου προσώπου. Συναίσθημα Όμως, το «Indigo» δεν μένει ανεπηρέαστο με ό,τι συμβαίνει γύρω του, αφού ειδικό λογισμικό μεταβάλει ανάλογα τη «συναισθηματική» του κατάσταση. «Πσο βρισκόταν στο Ιδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, του είχαμε μάθει ότι η δουλειά του είναι να ξεναγεί και μάλιστα η χαρά του ήταν να ξεναγεί στην Αρχαία Αγορά της Αθήνας. Αν, λοιπόν, ο επισκέπτης έλεγε ότι δεν θέλει, αυτός στεναχωριόταν και προσπαθούσε να του αλλάξει γνώμη. Νευρίαζε αν κάποιος τον ρωτούσε επίμονα την ίδια ερώτηση ή αν κάποιος επίμονα του απαγόρευε να πάει προς μια κατεύθυνση, αντιδράσεις καθ' όλα ανθρώπινες. Ρομποτικές κούκλες Το ρομπότ που κατασκευάστηκε στο ΙΤΕ μπορεί να αποτελεί ένα από τα πιο προηγμένα στο είδος του παγκοσμίως όμως η δίψα για έρευνα και περαιτέρω γνώση δεν σταματά. Αραγε, τι μπορεί να ακολουθήσει μετά; Σύμφωνα με τον κ. Τραχανιά, το επόμενο βήμα για τους ερευνητές διεθνώς είναι η ολοένα μεγαλύτερη βελτίωση της επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης των ρομπότ με τον άνθρωπο. «Εχουμε φτάσει στο σημείο να έχουμε μια λογική αλληλεπίδραση. Στοχεύουμε, όμως, κάποια στιγμή να φτιάξουμε ρομπότ που πραγματικά θα συμβιώνουν με τον άνθρωπο. Να τους μιλάμε όπως μιλάμε στη γυναίκα μας, το παιδί μας, το φίλο μας. Αυτός, ωστόσο, είναι ένας πολύ μακρινός στόχος» επισημαίνει. Ωστόσο, το επόμενο, έστω μικρό, βήμα είναι πολύ κοντά μας. Μία από τις καινοτόμες προτάσεις που έχει καταθέσει το Εργαστήριο Υπολογιστικής Ορασης και Ρομποτικής στην Ε.Ε. προς χρηματοδότηση αφορά, λοιπόν, σε μια συνέχεια του « Indigo» και έχει να κάνει με εμπορικούς χώρους, πολυκαταστήματα, μεγάλες εκθέσεις στις βιτρίνες των οποίων οι κούκλες θα μπορούσαν να αντικατασταθούν με ρομποτικές, ώστε να αλληλεπιδρούν με τον επισκέπτη ή πελάτη και να του δείχνουν καλύτερα π.χ. ένα ρούχο κ.τ.λ. Αν και οι προτάσεις που υποβάλλονται πανευρωπαϊκά είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικές, αφού υπάρχει πολύ μεγάλη ζήτηση από ερευνητικά ιδρύματα, πανεπιστήμια κ.τ.λ. το Εργαστήριο παίζει με αξιώσεις στο παιχνίδι των χρηματοδοτήσεων. Εφόσον εγκριθεί το παραπάνω πρόγραμμα, θα έχει υλοποιηθεί την επόμενη τριετία. |
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου